Parov Stelar: the king of electro-swing

De échte live-ervaring op cd

xtra 28-04-2016 10:04

door Hajo Krijger

Op het moment dat ik de 013 binnenstapte, was de Parov Stelar Band volop bezig met de soundcheck. De tourmanager leidde mij via de grote zaal, waar ze per toeval nét mijn favoriete Stelar nummer 'Booty Swing' aan het opvoeren waren, naar de artiestenruimte. Met een ware 'gunpoint niceness' werd ik verzocht om nog even te wachten. 'Je bent onze gast,' sprak de manager terwijl hij de woorden 'maar we blijven wel in de kamer om te kijken of je geen rare capriolen uithaalt.' inslikte. Toen de Oostenrijkse Marcus Füreder, met in zijn kielzog landgenoot Wolfgang Stieger, de kamer betreedde sloeg de sfeer, in positive zin, om. De mannen waren hartelijk, amicaal en goedlachs. Niet geheel onverwachts: na het zeven keer winnen van de Amadeus Austrian Music Awards (de Oostenrijkse Grammy), waarvan de laatste keer op 3 april jongstleden, en het pioneren van het electro-swing genre is een negatieve instelling ondenkbaar. Nadat de heren -mij- op mijn gemak gesteld hadden door mij vriendelijk te attenderen dat mijn gebruikelijke journalistieke disclaimer écht niet nodig was, kon het interview van start gaan... 
 

 In den beginne...

 (MF: Marcus  Füreder, WS: Wolfgang Stieger)
 

 Met welke gear ben je begonnen te produceren, toen je nog minimalistische techno maakte?
 

MF: 'Mijn allereerste sampler was de Roland Groovebox 303 -geen idee of dat

 ding nog bestaat- maar al snel stapte ik over naar een Akai MPC2000... Ook daar stapte ik snel vanaf en begon te produceren met een computer, waar ik Logic 2 op draaide. Ik heb wel eens geprobeerd om te switchen. Ik heb een aantal keer Cubase onder handen genomen; er zijn veel goede programma's. Maar: never change a winning team. Ik gebruik nu al vijftien jaar Logic dus dat ben ik gewend. Momenteel heb ik problemen om van Logic 9 naar Logic 10 over te stappen. Ik voel me zo thuis in de oude interface en de vernieuwingen zijn lastig voor me. Mijn gebruikelijke workflow past niet in de update. Tijdens de liveshow gebruik ik Ableton 9 Live Suite, erg overzichtelijk. Ik geloof dat Wolfgang voor het mixen van het live-album ProTools heeft gebruikt.'

WS: 'Ja, dat klopt. ProTools is vooral gericht op afmixen en alles wat daarbij komt kijken.'
 

Wat was de doorslag dat je van analoog naar digitaal bent overgestapt?
 

MF: 'Het grote voordeel van digitaal is voor mij dat je niet allemaal midi-spul hebt rondslingeren. Ik heb echt een grafhekel aan al die kabels... Ik ben geen 'apparatuur-nerd', dat is meer voor mensen in mijn team als Wolfgang, die ineens aan kunnen komen wandelen met een gigantische mixtafel. Ik houd het graag simpel en gebruik een sampler. Sinds mijn overstap van analoog naar digitaal is de workflow waar ik het net over had vrijwel hetzelfde gebleven. Ja, oké, als je bijvoorbeeld tijdens een update van Logic 4 naar 7 ineens mp3´s kan importeren dan doe ik dat wel, maar ik heb mijn eigen manier om te samplen en dat blijft zo.'
 

Totstandkoming van Live@Pukkelpop
 

 Je hebt pas Live@Pukkelpop uitgebracht, je eerste live-album. Ik kan me voorstellen dat je anders in zo'n concept stapt dan een 'normaal' album. vanuit welk perspectief stap je in zo'n dergelijk project?

MF: 'Aan de ene kant heb je de studioproducties, daartegenover staat een heuselive ervaring, met de nadruk op ervaring. Het doel was om dat livegevoel op een cd te krijgen, dat moest behapbaar zijn. Maar tegelijkertijd moest de druk, de energie van de nummers niet verloren gaan. Dat was de taak van Wolfgang, aangezien hij het mixen deed. Het grote goed van een live-show is dat mensen dingen zien en ervaren. Dat is het lastige geweest: het livegevoel behouden en de druk niet verliezen.'

WS: 'Je moet de smaak die de band je geeft laten samenwerken met het elektronische voorgeproduceerde. Dat betekent werken met veel reverb, de zaal laten klinken zoals het daadwerkelijk klonk op Pukkelpop. En niet slechts Parov Stelar's liedjes met de band eroverheen geplakt. Dat werkt niet en dat is ook niet wat die ervaring behelst.'
 

Dus... je krijgt de opname van Pukkelpop... en dan?
 

MF: 'Hahaha!'

WS: 'Ja, dat is toch echt wel iets anders dan wat ik van normaal afmixen gewend ben. Je begint met de basics. Het in elkaar zetten, editen en, omdat het een live show is, de band die aan het rondrennen is en daardoor wellicht een toontje valser speelt bewerken en tweaken. Het was écht een uitdaging. Toen ik voor het eerst de faders opendraaide dacht ik: 'Pfoei! Dat is een boel muziek!' Zodra het uit je speaker komt moet het één geheel zijn, en niet een boel elementen bij elkaar. '

MF: 'Kijk, tijdens mijn live-shows komt er een heleboel muzikale informatie op je af, zelfs wat er slechts uit mijn laptop komt is al veel. Daar komt ook nog een akoestische drumset bij, een bas, een zangeres en een koperblaassectie. In het begin hebben we gewoon een heleboel uit de mix gegooid en het er daarna opnieuw ingepast. Het is erg belangrijk voor de luisteraar genoeg ruimte te hebben zodat het niet 'overpacked' wordt.'

Hoe maak je die selectie wat er uit te gooien?

WS: 'Há! Sound by sound! Ik heb ieder afzonderlijk geluidje moeten selecteren. Het mixen duurde een halfjaar.'
 

Oh ja, joh?
 

WS: 'Dat ligt er natuurlijk aan per liedje, soms is het blaasarrangement slechts een toevoeging op de elektronische laag eronder. Soms is het een onafhankelijke muzikale strofe. En dat maakt veel verschil; qua klankkleur en welke rol in het nummer de instrumentatie heeft.'

MF: 'We hebben ook veel met gains gespeeld wat er na drie weken voor zorgde dat iedereen mij begon te haten. We hebben er een halfjaar over gedaan; kun je nagaan. Iedereen begon te zweten als ze mijn nummer op hun mobiel zagen.'

 

De rol van Marcus
 

Marcus, over je rol in de band: naast dat je het 'vlaggenschip' bent, zie je jezelf ook als bandleider of 'musical director'?

 

MF: 'Ik denk dat elke band een bandleider nodig heeft. In de eerste instantie was ik zeker niet te spreken over deze rol, maar na een paar jaar besefte ik me dat het een broodnodige is, dus heb ik de verantwoordelijkheid op me genomen. Musical Director? Ik denk het wel. Ik houd wat er in de studio gebeurt gescheiden van de live-optredens. Ik probeer wel een dirigerende rol aan te nemen. Gedurende mijn levensloop met de band heb ik altijd getracht de beste muzikanten die er zijn te werven en ik ben 100% overtuigd van de expertise van de huidige opstelling. Maar op het moment dat je zo overtuigd bent van het kunnen van de band moet je ze ook vrijheid gunnen en er op vertrouwen dat ze doen wat ze het beste kunnen. Dus die vrijheid gun ik ze, dan floreren ze. Ik vind het belangrijk dat het livegebeuren écht anders klinkt dan de studioversie. En dat heeft de band zich eigen gemaakt. Iedereen speelt met passie, het is niet slechts een baan, het is een levenswerk. Maar wat ik zag met dit album is dat ik, waar ik normaal gesproken mijn eigen mixen doe en dat deze keer ook wilde, mijn grens had bereikt. En dat is waar Wolfgang in zicht kwam.'
 

WS: 'Een live album zit ook compleet anders in elkaar!'
 

MF: 'Het doel was ook om iets unieks te maken, net als dat het geluid van Parov Stelar uniek is. We hadden ook niet echt een voorbeeld live-album. Het grote verschil voor mij was... Kijk: normaal gesproken weet ik wat ik wil en laat ik het zo klinken, maar nu wist ik hoe het zou moeten klinken terwijl de weg ernaartoe mij onbekend was! Ik maak muziek op gehoor. 'Nerds' zoals Wolfgang weten wat een compressor doet en welke plugin ze nodig hebben en het soort reverb dat ze moeten gebruiken zodat alles klinkt zoals die verdomde 'Parov-guy' het wil hebben! Maar misschien liegen ze, misschien zeggen ze wel: 'Ja, we vinden je muziek tof en we weten wat je wil, heus!', terwijl ze denken: 'Godallejezus, is deze man serieus? Gooi het maar gewoon door een standaard master-programma.'

 

Je liet het net al doorschemeren, en ook in je verleden interviews ruik ik een ondertoon van: 'Ik vind het heel tof wat ik doe, maar soms -moet- je ook..' Zijn je producties geforceerd?

 

MF: 'Die tijd heb ik wel gehad, ja. Zelfs toen ik net begon en merkte dat een nummer een underground hit geworden was, wilde ik de vrijheid behouden om te maken wat ik zelf wilde en dus niet altijd in die muzikale richting. Anders begin je te produceren voor de mensen en niet voor je eigen gewin. Dat is erg lastig, maar na een paar jaar werd ik steeds relaxter en nu kan ik zeggen dat ik kan doen wat ik wil! Ik heb ook een album uitgebracht, Demon Diaries, dat voor mijn hardcore fans wat lastiger was. 'Hoe kan hij dit doen,' spraken ze dan 'dit is niet Parov Stelar!' Nou ja, dat ben ik wel dus. Ik denk dat het goed is voor een artiest om meer van zijn kanten te laten zien. Om zijn productieskills te tonen en veelzijdigheid uit te stralen.'
 

 Reminisceren over het proces
 

 Terug naar het live-album. Zien jij en Wolfgang dit als een mijlpaal, en wellicht een standaard voor de toekomst? Jullie lijken zo opgelucht dat het eindelijk voorbij is.

 WS: 'Het was ontzettend veel werk gepaard met hoge werkdruk. In de eerste plaats zijn we vooral blij dat het een succesvolle bevalling was.'

 MF: Ja, want Wolfgang, hoeveel opnames van shows had je voordat we de keuze hadden gemaakt?

 WS: 'Op mijn harde schijf staan zo'n 120 volledige shows, maar op geen enkel moment hebben we echt de knoop doorgehakt en gekozen.'

 MF: 'Je denkt de hele tijd: 'Ja, dit is de juiste!' en dan gaan we bij het laatste nummer helemaal de mist in... Uiteindelijk heb ik in Augustus voor Pukkelpop gekozen omdat de promoters aldaar een professionele TV-crew hadden zodat we een dvd konden maken.'
 

 Er heeft zich een zeer intensieve samenwerking plaatsgevonden tussen jou en de band. Hoe oefen je dit?
 

 MF: 'Spelen... Natuurlijk oefen je zo nu en dan, maar we leren vooral van veel spelen. Als er een nieuw nummer in het programma komt dan oefenen we één dagje, maar we verdelen het ook in blokken, bijvoorbeeld voor de koperblazers. Ze kijken wat ze moeten spelen, bedenken er 'danspasjes' bij, overleggen met mij, ik overleg terug, dan stap ik naar de rest van de band zodat iedereen op de hoogte is en uiteindelijk komen wij allen tezamen voor een oefening.

 

Hoe bewaar je dat overzicht?

MF: 'Daar moet je een Tyrannosaurus Rex voor zijn.'

WS:'...en ik denk dat vertrouwen in elkaar een grote rol speelt.'

MF: 'Klopt, je werkt met professionals, anders is het niet te handelen. Kijk, we touren ook 150 dagen per jaar, het is ook een soort familie. Je verliest je sociale connecties. Sommige gasten drinken bier in het weekend, wij touren en verdienen geld in het weekend. We speelden gisteren in Parijs, vandaag in Tilburg, morgen in Berlijn en volgende week plannen we de tour in Amerika die de week dáárna begint. Je bent een soort hamster in een rad.'

 

 

 

Wat brengt de toekomst?

 

Je bent al een tijdje niet in Nederland geweest, twee jaar terug was je laatste keer.
 

MF: 'Klopt, we hadden een show in de HMH, maar ik kan best stellen dat we in Nederland niet zo... ik haat de term... 'beroemd' zijn. Ik denk dat men hier gewoon niet op de hoogte is dat we bestaan.'
 

Heeft dat een reden?
 

MF:'Hm, als je naar België kijkt was dat jaren hetzelfde. We hebben verscheidene shows gespeeld en daarbovenop op een nieuw festival gestaan. Dat laatste heeft voor een groeispurt in de fanbase gezorgd. Het heeft tijd nodig; ons genre heeft nooit support gehad van de lokale radiozenders en dergelijke. Er was geen globale hit. Wat we wel hebben is gezonde groei. Bij optredens overtuigen we de aanwezigen van ons kunnen. Laatste keer in Amsterdam hadden we zo'n 1,200 bezoekers. Vanavond hebben we er 2,200. En ik weet zeker dat iedereen die geniet van ons optreden vanavond een blijver is. Of ze denken 'Dat was ruk.', dat kan ook. Waar het op neerkomt: de fans maken een artiest groot. Je kan hit na hit schrijven maar als niemand ze hoort ben je nergens. Het is als mode! Het dichtste bij Nederland dat op de agenda staat is Rock Werchter in België, en hoewel ik hoop dat we vaker in Nederland kunnen spelen ligt dat niet altijd bij de Parov Stelar Band zelf. Mensen vragen altijd: 'Kom naar Brazilië, kom naar Argentinië!' maar het ligt aan de promoters. Als ze hier op ons succes vertrouwen zeggen wij: 'Is dit vertrouwen wederzijds? Wat is het aanbod?' Jaren geleden was het oostblok erg geïnteresseerd in wat we deden. Ze gaven onze carriére echt een boost. Meestal begint dat in Frankrijk, Engeland of Amerika maar bij ons in het oosten. Bij ons niet.'
 

Heb je nog wat sappig nieuws in je mouw zitten? Plannen voor de toekomst?
 

MF: 'Jazeker. Ik zeg altijd: 'Na het album is voor het album.' Ik werk altijd door, er ligt al een nieuwe EP klaar genaamd California Beatbox, met vier tracks en drie remixes. Oorspronkelijk wilden we hem in mei uitbrengen maar dat vond ik te vroeg. Bovendien moet ik nog wat finetunen. De EP zal het eind augustus/begin september uitkomen. Ook heb ik een side-project genaamd Stelartronic waarvan de eerste single, 'When I find my love', nu uit is. De tweede single komt er ook aan. Many things...'

 

Maar... geen live albums meer? Nooit meer?

MF: 'Zeg nooit nooit, maar het heeft tien jaar geduurd.'

WS: 'We gaan er nog even over denken...'

MF: 'Zag ik je nou trillen, Wolfgang?'

__________________________________________________________________

Bekijk hieronder de aftermovie van het concert in de 013, gemaakt door Milan van Gestel.

 

De gearlist van zowel Marcus Füreder als Wolfgang Stieger is hieronder te bekijken.

 

Marcus (Production):

 

Hardware:

Apple Mac Pro 5,1 (12-core)

RME Fireface UC

Avalon 737

Neumann TLM103

Technics 1210

Access Virus Polar

Roland JP8000

DAW:

Logic 9.1.8.

 

Speaker:

Focal Solo6Be

2xFocal Sub6

 

PlugIns:

Sonnox Inflator

Stealth Limiter

Waves 

 

 Marcus (Live):

2xMacBookAir

Ableton Live 9

2xRME Fireface UC

 

 Wolfgang (for Live-Album):

 

Hardware:

MacPro 3,1 (8-core)

Apogee Symphony

EmpiricalLabs EL8X Distressor

Crane Song Avocet

 

DAW:

ProTools 10

 

Speaker:

Alphakustik Phantom2

NS10 (BrystonAmp)

K&H O300

2xGenelec 1094A Sub

 

PlugIns:

Waves

UAD

Fabfilter

McDsp

Lexicon