Review van de Genelec 8361A actieve 3-wegmonitors

Recht uit het hart

Muzieknieuws 17-04-2020 13:04

Test door Marnix Bosman

Het uiterlijk van de Genelec Ones-serie roept meteen vragen op. Waar zit bijvoorbeeld de woofer? Wat Genelec hier doet, is echter niet vreemd. Dit is namelijk een echte puntbronmonitor, en eigenlijk probeert iedere fabrikant dat te bouwen.

De nieuwe 8361A is de grootste van de drie monitors uit de Genelec The Ones-serie. Essentieel bij deze luidsprekerserie is dat Genelec hier de optimale puntbronweergave probeert te creëren. Een perfecte puntbron realiseert een zuivere afstraling over het volledige audiobereik vanuit één punt. Deze benadering zorgt voor een zuiver fasegedrag zonder looptijdverschillen. Met een optimale puntbron creëer je een evenwichtig stereobeeld over een breed afluistergebied. Het gebruik van een puntbron is absoluut niet nieuw (zie kader). In feite probeert iedere bouwer van monitorluidsprekers dat te bereiken, maar in de praktijk is het creëren van een puntbron niet zo eenvoudig.

De essentie van een puntbron is dat het totale audiospectrum van laag tot hoog exact vanuit één punt vertrekt. De meest simpele oplossing is één luidsprekerunit te gebruiken, die het volledige audiospectrum kan weergeven. Men noemt dat doorgaans een full range-luidspreker. De legendarische Auratone is een bekend voorbeeld daarvan. In de praktijk is het echter nagenoeg onmogelijk om een full range-luidspreker te ontwikkelen die het volledige audiospectrum gelijkmatig en met een goede definitie kan weergeven. In de praktijk worden daarom meestal twee of meer luidsprekerunits in één monitor gemonteerd, die elk hun eigen deel van het audiospectrum voor hun rekening nemen. Doordat de luidsprekers boven elkaar worden gemonteerd, bevinden de akoestische centra van de luidsprekerunits zich echter niet meer in één punt. Deze benadering zorgt voor looptijd- en faseverschillen en zit de optimale puntbronwerking van een luidspreker in de weg. De faseverschillen zorgen voor kleuring in het klankbeeld en beïnvloeden daarnaast de afstraling waardoor het stereobeeld diffuser wordt.

The Ones
Als je naar de The Ones monitors kijkt, lijkt het net alsof je alleen een tweeter ziet. In feite kijk je echter naar een coaxiale opstelling van een tweeter en een middentonenluidspreker. De middentoner zit als het ware om de tweeter heen. Hierdoor zit het akoestische hart van de middentonen- en hoogtonen-units op exact dezelfde plaats. Voor de lage tonen gebruikt Genelec twee ovale woofers die zich achter het eerste front bevinden. Genelec noemt deze benadering Acoustically Concealed Woofer technology (ACW). De woofers stralen uit via de openingen aan de onder- en bovenzijde van het front. Het akoestische hart van de woofers bevindt zich weliswaar niet op hetzelfde punt als de tweeter/middentonen-combinatie, maar dat is niet erg. Door het gebruik van twee woofers direct onder en boven de hoog/mid-unit creëert Genelec namelijk een D’Appolito-opstelling (vernoemd naar luidsprekerbouwer Joe D’Appolito). Deze opstelling heeft tot doel een puntbron te simuleren en juist bij lagetonen-units blijkt deze benadering zeer effectief.

De 8361A heeft een zware aluminium gegoten behuizing uit twee stukken, en heeft de kenmerkende ronde vormen zoals Genelec die inmiddels in veel series gebruikt. De waveguide voor de tweeter en het kanaal voor de baspoort (aan de achterzijde) zijn daardoor perfect geïntegreerd met de kast. Door de ronde vormen hebben de The Ones nauwelijks last van diffractieproblematiek.

Iedere The Ones luidspreker wordt standaard geleverd met Genelec’s Iso-pod standaard. Met deze rubberen voet ontkoppel je de luidspreker van zijn ondergrond voor een resonantievrije opstelling. De Iso-pod biedt bovendien de mogelijkheid om de luidspreker iets naar voren of juist achterover te laten hellen, waardoor je hem optimaal naar de luisterpositie kunt richten. Door de puntbronafstraling van een The Ones monitor maakt het niet uit of je de monitor staand of liggend gebruikt. De werking en de afstraling is in de basis namelijk identiek. Je kunt de Iso-pod eenvoudig zo monteren dat je de luidspreker ook liggend kunt gebruiken.

Hoge precisie
De 8361A is net als de andere The Ones modellen zowel analoog als digitaal aan te sturen. Intern wordt het signaal geoptimaliseerd voor de ingebouwde dsp. Je kunt de 8361A zonder de GLM-functionaliteit (zie kader) gebruiken, maar ik raad dat echt af. Alleen in een akoestisch zeer uitgebalanceerde studio zou je daar wellicht mee weg kunnen komen, maar dan nog is de werking denk ik niet optimaal. De metingen van het GLM systeem geven je een perfect inzicht in het gedrag van de monitor in jouw studioruimte, en met het systeem kun je dat eenvoudig en zeer effectief optimaliseren.

Wat meteen opvalt bij deze monitor, is het geweldige stereobeeld. Het geluid komt optimaal los van de speakers en is bovendien veel minder afhankelijk van de luisterpositie dan bij veel andere monitors. Je hebt heel veel ruimte om te bewegen, wat erg prettig is als je achter een mengtafel aan het werk ben. Zelfs als je ver buiten de sweet spot zit, heb je nog steeds een heel goed idee over het stereobeeld. Het beeld staat niet alleen mooi los, maar heeft ook diepte en hoogte. De 8361A is de grootste The Ones monitor, en door zijn afmetingen zou je hem wellicht eerder als mid-field dan als nearfield monitor gebruiken. In mijn studio heb ik echter gemerkt dat je er zelfs bovenop kunt zitten, en er dan nog steeds heel prettig mee kunt werken.

Klankmatig is de 8361A een geweldenaar. Genelec heeft voor deze serie ook een gigantische subwoofer ontwikkeld, maar die lijkt me alleen zinvol voor mensen die meerkanaals werken of in gigantische regieruimtes zitten. In mijn studioruimte van zo’n 30m² voelde ik geen enkele behoefte aan een sub. Het laag is diep en gecontroleerd en de totale klankbalans klopt als een bus. In het verleden had ik nog wel eens kritiek op de Genelec-weergave in het middengebied, maar die heb ik al jaren niet meer. Klankmatig klopt het, en door de hoge precisie en de mooie stereoplaatsing weet ik direct wat ik aan het doen ben in een mix.

Conclusie
Dit was niet mijn eerste kennismaking met een Genelec The Ones monitor. De kleinere modellen had ik al een aantal keren op internationale beurzen beluisterd, en telkens was ik onder de indruk. Dit was echter wel de eerste keer dat ik een The Ones monitor langere tijd in huis had. Ook in mijn eigen studio was ik zeer onder de indruk. Genelec heeft met de The Ones echt iets moois gecreëerd en ze hebben het – zeker bij de 8361A – in mijn optiek ook echt heel goed uitgevoerd. Dit is gewoon top. Punt uit.