Roland JD-Xi review

hybride keyboardsynthesizer

Merknieuws 04-04-2015 11:06

Roland volgt de laatste tijd een verrassende strategie. Ze introduceerden vorig jaar de Aira-serie synthesizers, geïnspireerd op oude Roland apparaten, maar dan wel volledig digitaal nagebootst. Roland’s boodschap leek daarbij te zijn: de toekomst is digitaal. Maar de nieuwe JD-Xi bevat een onvervalste monofone analoge synthesizer, plus twee digitale synthesizer-engines en een sample-based drumcomputersectie.

Qua uiterlijk lijkt de JD-Xi een beetje op de Aira synths, met als voornaamste verschil dat alle verlichte knopjes rood zijn in plaats van groen. De behuizing is van plastic en extreem licht, en je krijgt er een externe voeding bij. Hij heeft een 3-octaafs, aanslaggevoelig minitoetsenbord en daarnaast een pitch/modulatiewiel. De toetsen spelen niet slecht, maar zijn natuurlijk wel klein. Het geheel voelt wat kwetsbaar en goedkoop aan. De overige knoppen zijn van zacht rubber en de potmeters zijn klein, maar er is voldoende tussenruimte om ze goed te kunnen bedienen. Op de achterzijde vinden we de stereo uitgang (uitgevoerd als 2x mono jack), midi-in/out, een usb-aansluiting voor audio en midi, hoofdtelefoonaansluiting en een ingang voor een lijn/gitaar-signaal. Daarmee kun je een extern signaal door de effect sectie van de JD-Xi halen. Bovenop zit een xlr-ingang waar je de meegeleverde microfoon met zwanenhals kunt bevestigen.

Traditioneel

Zo compact als de JD-Xi van buiten is, zo veel features heeft hij van binnen. De totale klankopwekking bestaat uit vier parts: Er zitten twee digitale synths in met in totaal 128 noten polyfonie. Dan een analoge, monofone synthesizer, en een drumpart met gesamplede drumsounds. In totaal zijn er 64 presets en 64 zelf programmeerbare programma’s, die dan bestaan uit combinaties van de vier parts. Met de draaiknop en twee  drukknopen kun je door de banken lopen. Het laden van presets laden gaat weliswaar niet vliegensvlug, maar dat is niet echt hinderlijk. Eigen programma’s kun je samenstellen door per part een combinatie van tones te kiezen. Layeren is niet mogelijk. Wel kun je dit benaderen door dezelfde sequence te gebruiken voor verschillende parts, maar live speel je altijd maar een part tegelijk. Met de zestien knoppen net boven de toetsen kun je  zestien favoriete programs opslaan, zodat je deze razendsnel kunt selecteren.

Het is leuk om te zien dat Roland een echte analoge synthesizer heeft ingebouwd in de JD-Xi. Deze is monofoon en heeft een traditionele, subtractieve opbouw met een oscillator, een suboscillator, multimodefilter met resonantie en een aantal modulatiemogelijkheden. De envelope wordt op het frontpaneel met één knop ingesteld, maar in Tone Edit kun je de vier stadia afzonderlijk regelen. Er is een lfo met zes golfvormen die je kunt gebruiken voor de pitch, filter en amplitude. Al deze controls zitten op het frontpaneel zodat je snel zelf de sounds kunt aanpassen of live kunt bespelen. In de presets vind je vooral bassen en leadsounds, en die klinken  uitstekend. De klank heeft een wat rauw randje; het filter klinkt niet heel traditioneel Roland-achtig. Door de eenvoudige opzet leent de monofone synth zich ook vooral voor bas-achtige geluiden; in combinatie met de sequencer kun je er typische TB-303-loopjes mee maken.

Gelikt

Bij de digitale synth zien we een bekende opzet. De synth-engine lijkt namelijk geleend van andere digitale Roland apparaten die SuperNatural gebruiken. Ook hier vinden we weer bassen en leads, maar er zijn ook mooie pads en stringsounds. Het klinkt allemaal net wat gelikter dan de analoge soundengine, maar de geluiden zijn wel overtuigend qua stereobeeld en diepte. Ook deze geluiden kun je editen met de knoppensectie van de JD-Xi. Er zit een sectie presets in met een soort ‘Best of Roland History’, zelfs wat D50-achtige geluiden en Juno-sounds. 

De vierde part van de JD-Xi bevat alleen drums. Dit zijn samples van bekende Roland drumcomputers uit het verleden, en een hele set moderne edm-drumsounds. Weinig traditionele drumklanken, maar dat is ook niet waar deze sectie voor bedoeld is, zo lijkt het.

Alle parts hebben een eigen effectsectie, bestaande uit twee effecten achter elkaar met compressors, bitcrushers, fuzz en distortion, en flanger/phaser, ringmodulator en slicer. Daarachter zitten dan nog een delay (tempogestuurd) en reverb. Overigens hoef je ze niet allemaal te gebruiken; je kunt ze per sectie aanzetten. Als je alle parts bij elkaar hoort, dan is de JD-Xi goed in balans, met een overtuigende klank en een redelijk breed spectrum aan geluiden.

Bonus

Een belangrijk onderdeel van de JD-Xi is de sequencer, die tevens fungeert als arpeggiator. Eigenlijk zijn dit er vier; per part heb je beschikking over een 16-stappen looplicht-sequencer, die ook vier keer zo lang gemaakt kan worden, zodat je in totaal vier maten kunt opslaan in 64 stappen. In de Step mode sla je per stap een toets aan. Met de drukknoppen bepaal je of een noot al dan niet gespeeld wordt. Ook live inspelen is mogelijk, inclusief automatisering van de knoppen van het gekozen part. Bij het afspelen kun je eenvoudig parts muten en natuurlijk live aan de controllers draaien.

De indeling van de sequencer voorziet ook in triolen en een stappenindeling in 32sten in plaats van in 16den. Bij de drumsectie heeft iedere sound zijn eigen stappenpatroon, waarbij je ook de effecten per sound kunt bedienen. Het geheel kan eigenlijk best veel en is toch eenvoudig van opzet, zodat je er snel mee uit de voeten kunt.

De leukste bonus is wel de vocoderfunctie. Met de meegeleverde microfoon kun je vier soorten vocoder-effecten maken, die verrassend goed klinken. De sound is mooi en stemmen blijven goed verstaanbaar. Het enige nadeel is dat je de analoge synthesizer niet tegelijk met de vocoder kunt gebruiken.

Conclusie

De Roland JD-Xi is een klein maar veelzijdig beestje. Hij is van alle gemakken voorzien: de digitale synths klinken goed en bieden voldoende polyfonie, de analoge synthesizer klinkt dik, is eenvoudig van opzet, maar met voldoende mogelijkheden en laat zich goed bedienen met de draai- en drukknoppen. Het spelen op de kleine toetsen gaat niet heel lekker, en het apparaat voelt ook wat fragiel aan. De sequencers zijn eenvoudig te programmeren, en ook voor automatisering van parameters heeft men goed gezorgd. Een mooie extra is de prima vocoder, die goed bruikbaar is; zowel in de studio als live. Eigenlijk is de DJ-Xi een soort moderne groovebox maar dan met toetsen. Hij lijkt vooral gericht op danceproducers, die met één apparaat een complete performance willen neerzetten. De soundset is echter wat uitgebreider dan die van de Aira-serie, waardoor hij voor een breder scala van muzieksoorten bruikbaar is. Opzienbarend is het analoge deel, wat nieuwsgierig maakt naar toekomstige apparaten van Roland. Maar wie nu een compacte synthesizer zoekt, krijgt met de JD-Xi veel waar voor het geld, met een goede sound en veel speelplezier.