Meer dynamiek met expander?

vragen 07-07-2019 10:10

Ik heb een aantal samples die enorm sterk gecompressed zijn en erg plat en hijgend klinken. Ik las ergens dat je met een expander meer dynamiek kunt krijgen in je audio. Klopt dat en hoe werkt dat dan? Wat zijn de beste expander plug-ins?

Op zich kun je met een expander inderdaad extra dynamiek aan een signaal geven, maar het is niet zo dat je er de gevolgen van een te heftig ingestelde compressor mee kunt corrigeren. In essentie is een expander vergelijkbaar met een compressor of eigenlijk meer nog met een noisegate. Bij een noisegate gaat de output omlaag naar een vast ingestelde waarde zodra de input zachter wordt dan de ingestelde treshold. Bij een expander wordt het signaal 'proportioneel' omlaag gebracht volgens de ingestelde ratio. In die zin doet ie het omgekeerde van wat een compressor doet; hij maakt de zachte stukken nog zachter. Een expander wordt vaak gebruikt om storende achtergrondgeluiden zoals brom, ruis of nagalm te onderdrukken en dan op een subtielere wijze dan een gate dat doet. Doordat de zachte stukken of de stukken tussen de noten zachter worden wordt de dynamiek inderdaad groter, maar het is daarmee nog geen tegengif voor wat een over-enthousiast ingestelde compressor – of limiter- kan aanrichten. Maar er bestaan ook expanders die de signaalpieken kunnen versterken, men noemt dat vaak 'upward expansion' i.t.t. 'downward' expansion waar we het tot nog toe over gehad hebben. Maar ook dat is geen echte oplossing omdat een compressor ook de envelope van het signaal verandert volgens de ingestelde attack en releasetijden en een bepaalde mate van 'spectrale' vervorming veroorzaakt. Je kunt dan wel wat dynamiek terugbrengen, maar loopt het risico dat het heel onnatuurlijk gaat klinken, vooral ook omdat het instellen van de juiste attack, release en ratio op de expander erg lastig is. Zo'n onnatuurlijke sound kan wel weer een leuke gimmick zijn, maar dan is het vaak wel verstandig om er een goede compressor achter te zetten! De Valley People Dyna-mite was een erg leuke hardware expander, maar bepaald niet subtiel. Er is een plug-in versie van gemaakt door Softube. Een interessant alternatief voor expanders zijn transient designers. Dit zijn slimme combinaties van compressor en expander die enkel reageren op hele snelle veranderingen in level. Daarmee kun je de attack benadrukken of juist verzwakken net als de sustain/release. We zien steeds meer variaties op het compressor/expander-thema, bijvoorbeeld Zynaptiq Unveil en SPL De-verb. Ook die kunnen helpen bij over-gecompreste audio. Kortom, verwacht geen kant-en-klare oplossingen, maar met wat geduld en experimenteren kun je soms een aardig eind komen.

Er zijn enorm veel plug-ins die nuttig kunnen zijn in dit verband, maar probeer bijvoorbeeld Fabfilter Pro-G, Softube Dyna-Mite, Flux Pure Dcompressor, Sonnox Inflator maar ook de gratis Floorfish. Interessante Transient Designers zijn Melda MMultibandtransient, Waves TransX of de gratis Flux Bittersweet.

zoeken
zoeken