all pass filter en phasing
vragen 15-06-2024 14:36
Ik ken low-pass, high-pass en band-pass filters van synthesizers, maar ik zag laatst dat er ook zoiets als een all-pass filter bestaat. Worden die ook in synthesizers gebruikt?
De filters die je in synths en effecten tegenkomt veranderen het frequentiespectrum van het signaal dat er doorheen gaat. Bij een low-pass worden enkel frequenties onder de cut-off frequentie doorgelaten, een high-pass type laat enkel frequenties boven de cut-off door. Een band-pass type haalt alles weg boven de hoge cut-off frequentie en alles onder de lage cut-off. Dan bestaat er ook nog een band-reject type dat het tegenovergestelde doet van een band-pass. De balans tussen de verschillende frequenties wordt door al deze filters dus veranderd. Een all-pass filter (APF) laat echter alle frequenties door zonder het level te veranderen, maar het verandert wel de faseverhouding tussen de verschillende frequenties. Daardoor wordt het startpunt van de verschillende frequenties ten opzichte van elkaar verschoven. Dat op zich levert geen interessant muzikaal effect op. Zo'n filter is wel nuttig om door andere elektronische componenten veroorzaakte, ongewenste faseverschuivingen te compenseren. Ze worden dan ook gebruikt in wisselfilters van speakers en in reverbs of eq's. Zodra je de output van een APF combineert met de ongefilterde audio ontstaat een zgn. kamfilter. Hierbij worden bepaalde smalle bandjes versterkt terwijl andere frequenties deels of helemaal uitgedoofd worden. Dat kan een interessant effect zijn want het veroorzaakt een sterke kleuring en klinkt als een hele radicale verknipte eq. Kamfilters of comb filter kom je wel tegen in sommige software synths en effecten. Het wordt pas echt leuk als je de output van meerdere all-pass filter via een positieve of negatieve feedback loop weer terug naar de input stuurt want dan ontstaat er phasing. In eerste instantie een statische vorm van phasing, maar zodra je met een lfo de balans tussen de verschillende APF's (de zgn. stages) gaat moduleren krijg je het bekende phaser ofwel phase-shifter effect. Dat effect lijkt wel wat op een flanger of chorus, maar daarbij wordt het effect met behulp van korte delays gemaakt. Er ontstaat dan een ander kamfilterpatroon dat anders klinkt dan het zuigende, plakkende phasereffect.
