Wat is akoestiek?
vragen 25-02-2013 09:03
Ik heb met interesse de eerste aflevering van de workshop In De Mix over akoestiek gelezen. Toch vind ik het nog steeds erg moeilijk om voor te stellen wat akoestiek precies is en wat het doet in een homestudio. Henri van der Meers
Beste Henri,
Akoestiek is inderdaad een heel abstract onderwerp dat ook bij mij, ondanks dat ik er in de loop der tijd heel wat over gelezen heb, nog steeds vragen oproept. Misschien kan het volgende verhaal het wat verduidelijken. In een ideale wereld zouden je oren precies hetzelfde horen als wat je monitorspeakers weergeven, maar in de praktijk is dat nooit het geval. De ruimte waarin die speakers staan opgesteld, heeft een aanzienlijke invloed op wat we op onze stoel achter de mengtafel of computer waarnemen.
De conussen van de monitorspeakers trillen bij het weergeven van geluid op en neer en deze trillingen worden aan de luchtmoleculen in de luisterruimte doorgegeven. De geluidsenergie plant zich vervolgens voort via die luchtmoleculen naar, uiteindelijk, onze trommelvliezen, maar ontmoet onderweg diverse hindernissen en afleidingen. Zo botst de geluidsgolf tegen harde obstakels en verandert deze van richting. Bij een zacht obstakel wordt een deel van de energie zelfs opgeslokt door het zachte materiaal. Bepaalde frequenties kunnen zich vanwege de verhouding tussen hun golflengte en de afmetingen van de ruimte slecht handhaven, terwijl andere juist worden versterkt. Kortom, tussen de luidsprekerconussen en onze trommelvliezen ontstaat door al die complicaties een zeer complex patroon van trillingen dat wel wat wegheeft van de draaikolken en golfpatronen die je in woelig water ziet.
Bij geluid blijft dat patroon onzichtbaar en je kunt het ook niet voelen, want de luchtmoleculen verplaatsen zich niet onder invloed van de geluidsenergie. Als dat wel zo zou zijn, zou je haar daadwerkelijk gaan wapperen bij hoge geluidsvolumes! Ze trillen enkel om een rustpunt en geven de energie aan andere moleculen door. Geluid is dus een zich verplaatsende energiegolf, geen daadwerkelijk luchtbeweging (dat noemen we wind!). Alle verstoringen die de luisterruimte veroorzaakt, zou je kunnen zien als een zeer complexe processor met diverse filters en fasedraaiers. Ze hebben consequenties voor het geluid dat we uiteindelijk waarnemen en daarmee voor de mix die we maken: er zitten misschien minder hoge tonen in dan de speaker weergeeft, het laag is ongelijkmatiger en vaak is het stereobeeld ook veel minder gedefinieerd dan pal bij de speakers. Kortom, de akoestiek van je luisterruimte kan ervoor zorgen dat je iets hoort wat eigenlijk niet helemaal klopt. Reden genoeg dus om ernaar te streven om de invloed van de akoestiek in onze studio te beperken, zodat we een zo neutraal mogelijke klank horen.
Eerder gepubliceerd in Interface 154
